Kiralık konut sorunu her geçen gün büyürken son devirlerde buna kiralık işyeri sorunu da eklendi. Konut kiralarında yaşanan süratli artış işyeri kiralarını da yükseltirken mülk sahibi ile esnaf ortasında kira konusunda tahliye davaları arttı.
Özellikle esnafın büyük talep gösterdiği cadde mağazalarında bu durum daha sık yaşanırken, sanayi sitelerinde de atölye ve dükkân bulmak zorlaştı. Hâl bu türlü iken esnaf da dükkânı boşaltmak için mülk sahibinden para talep etmeye başladı. Talep edilen işyerini boşaltma fiyatı pozisyonu ve lokasyona nazaran değişirken bu sayı 1 milyon TL’ye kadar çıkabiliyor.
ESNAFLA KARŞI KARŞIYA
Gayrimenkul Hukuku Derneği Lideri Av. Ali Güvenç Kiraz, süratle artan konut kiralarının işyerlerindeki kirayı da katladığını söyledi. Kimi kiracıların dükkânı boşaltmak için depozito, emlakçı komitesi, taşınma masrafı üzere bedelleri hesaplayarak bunu mülk sahibinden talep ettiğini belirten Kiraz, bu durumu şöyle bir örnekle anlattı: “Örneğin bir kasap 10 bin TL’ye kira veriyor. Lakin dükkânın kirası 40-50 bin TL. Kasap burayı boşaltmak için 300 bin TL talep ediyor. Mülk sahibi de uzun vadede daha fazla kazanacağı için bu parayı ödemeyi kabul ediyor. Zira 10 bin TL’de yüzde 60 artırım yapsa kira 16 bine çıkacak. Lakin 40 bin TL’ye kiraya verirbe sonraki yıl kirası 64 bin lira olacak. Ayrıyeten 2-3 yıl kiracısıyla davalık olacak. Bunlarla uğraşmak yerine 300 bin TL veriyor.” İki tarafın mutabakatı halinde bu durumun kanuna muhalif olmadığını belirten Kiraz, son devirde bu cins formüllerin arttığını kaydetti.
HAVA PARASI PİYASAYA ÇIKTI
İSTOÇ İşadamları Derneği İdare Şurası Üyesi ve gayrimenkul uzmanı Şenay Araç Demir, sanayi sitelerinde kiralık atölye ya da dükkân bulmanın çok sıkıntı hale geldiğini söyledi. Demir, şunları anlattı: “Kira fiyatlarındaki artış sorun değil, kiralık yer bulmak da çok zorlaştı. Bilhassa beğenilen cadde mağazaları ve sanayi sitelerinde neredeyse imkânsız. Kiralık yer arayan kişi artık fiyatına bakmıyor, istediği üzere bir mağaza bulmaya çalışıyor.” Kimi kiracıların beğendiği dükkânın mülk sahibini bulduğunu anlatan Demir, “Mülk sahibini ikna eden yeni kiracı eski kiracıya dükkânı boşaltması için hava parası teklif ediyor. Bu sayılar güzel yerlerde 1 milyon TL’yi bile bulabiliyor. Bu durum mülk sahibinin işine geliyor zira cebinden hiç para çıkmıyor. Birebir vakitte kirası da otomatik artmış oluyor” tabirlerini kullandı.
EVDE KİRACI DEPOZİTO VE KİRA İSTİYOR
TÜM Teşebbüsçü Emlak Müşavirleri Derneği (TÜGEM) Lideri Hakan Akdoğan, bu durumun konutlarda da sıklıkla yaşandığına dikkat çekti. Akdoğan, “Kira fiyatları durmaksızın artıyor. Konut sahibi bakıyor tıpkı apartmanda alt kat 15 bin TL kirada iken kendi konutunda kiracısı 3 bin TL’ye oturuyor. Şayet kiracısını çıkartırsa bir yılda 180 bin TL kazanacak fakat mevcut haliyle 40 bin TL bile alamıyor. O nedenle kiracısına 100-150 bin teklif eden mülk sahipleri var. Bu fiyatlar pozisyon ve lokasyona nazaran daha da artabiliyor. Eski konut sahibinden 100 bin TL alan kiracı da bu parayı depozito, taşınma ve iki kira üzere sarfiyatına harcıyor” tabirlerini kullandı.
