Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati TÜİK in ürettiği resmi istatistiklerin masa başında ve birkaç Adalar Escort Bayan kişilik bir takımla hiçbir akreditasyonu olmayan ENAG tarafından gerçekçi bir biçimde hesaplanması mümkün değildir dedi
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati Bakanlığının 2023 bütçesinin görüşüldüğü TBMM Plan ve Bütçe Komitesinde Adalar Escort milletvekillerinin sorularını yanıtladı
YILLIK ENFLASYONUN ARALIK AYINDAN İTİBAREN BESBELLİ BİR GERİLEME KAYDEDECEĞİNİ ÖNGÖRİYORUZ
Bakan Nebati burada yaptığı konuşmasında enflasyonun çok yüksek olduğu tezlerine ait şunları söyledi İçinde bulunduğumuz bu periyotta Escort Adalar şu ana kadar görülmemiş zincirleme negatif şoklarla uzun yıllar sonra bırakın gelişmekte olan ülkeleri gelişmiş ülkeler bile çift haneli enflasyon ile karşı karşıya Enflasyonla çabaya yönelik dünyada atılan agresif sıkılaştırma adımları Almanya İtalya ve İngiltere üzere birçok ekonomiyi resesyon riski ile karşı karşıya bıraktı Bizim modelimiz Türkiye İktisat Modeli ve Türkiye bu isimle öncülük yapacak ülkelerin başında Ülkemize nüfusumuza geçmişten tevarüs eden kültürümüzle ortaya koyacağımız performansımıza güvenerek ortaya koyacağımız performansımıza güvenerek Türkiye İktisat Modelinin dünyada da değerli bir argüman geliştireceğine inanlardan biriyim Teorik altyapısı da bilhassa birçok mahfilde konuşularak geliştirilmiş sonra da bir modele dönüştürülmüş girdilerinin ve çıktılarının ne olduğu çok açık olan şeffaf bir model Enflasyonla çabada üretim kapasitesini azaltmadan ve istihdam kayıplarına yol açmadan kalıcı fiyat istikrarını tesis etmeye yönelik siyasetleri tercih ettik Başka ülkeler üzere faizleri arttırsaydık büyümemiz duracak istihdam kayıpları yaşanacaktı Faiz artışları ile üretimi aksatmanın yatırımları ertelemenin ve bu ülkenin potansiyelini sınırlamak istemedik Buradan milletvekillerimize sormak istiyorum Dünyada 190 ülke var ve 165 ülkede faiz enstrümanını kullanıyor 165 ülke içerisinde kaç ülke manşet enflasyonunun altında faiz kullanıyor İçinde bulunduğumuz devirde en yüksek düzeyinde çıkan yıllık enflasyonun aralık ayından itibaren besbelli bir gerileme kaydedeceğini öngörüyoruz Son devirde global güç ve besin fiyatlarında görülen gevşeme eğiliminin de ülkemizdeki fiyatlara olumlu yansımalarına şahit olacağız Hükumetlerimiz müddetince en değerli önceliğimiz vatandaşlarımız olmuştur Bu kapsamda 2002 den buyana fiyat ve maaşlarda yaptığımız artışlarla çalışan ve emeklilerimizin alım güçlerinde kıymetli düzgünleşme sağladık 2002 Aralık 2022 Ekim periyodunda gerçek olarak net taban fiyat yüzde 142 3 aile yardımı dahil en düşük memur maaşı yüzde 88 6 ortalama memur maaşı yüzde 53 6 ve en düşük Bağ Kur ve esnaf emekli aylığı yüzde 129 2 artış kaydetmiştir Her vakit gerekli siyasetleri uyguladık Önümüzdeki periyotta de bu siyasetleri kararlılıkla uygulayacağımızdan vatandaşlarımız emin olsun
MEVCUT ÜFE DÜZEYİNİN ÖNÜMÜZDEKİ DEVİRDE TÜFE ENFLASYONUNDA ÖNGÖRDÜĞÜMÜZ DÜŞÜŞÜ BOZACAK BİR BASKI OLUŞTURMASINI BEKLEMİYORUZ
Nebati 2021 in başından itibaren ÜFE TÜFE makasının global ölçekte arttığını ve Türkiye de de bu durumun olduğunu belirterek Avrupa bölgesinde ÜFE yüzde 41 9 olmuşken TÜFE 10 7 ye yükselmiş Yani ÜFE TÜFE nin dört katı Bizim ülkemizde şu an iki katı bile değil Bunun yanında ÜFE ve TÜFE aslında kapsam olarak birbirinden farklıdır TÜFE sepetinin yaklaşık yüzde 30 u hizmetler dalını içerirken ÜFE de ise hizmetler kümesi yoktur Ayrıyeten tüketici fiyatları vergi dahil sonuncu fiyatlar iken üretici fiyatlarında vergiler yer almaz Şu ana kadar ÜFE artışlarının büyük ölçüde TÜFE ye yansıdığı bedellendirilmektedir Bu nedenle mevcut ÜFE düzeyinin önümüzdeki devirde TÜFE enflasyonunda öngördüğümüz düşüşü bozacak bir baskı oluşturmasını beklemiyoruz dedi
VERDİĞİMİZ DAYANAKLARIN KARŞILIĞINI ALIYORUZ
Enflasyonu arz istikametinde hangi siyasetlerle düşürüyorsunuz sorusuna karşılık veren Bakan Nebati Arz politikalarımız kapsamında yatırımı ve üretimi destekliyoruz Bu kapsamda ziraî üretimi dayanaklarla ve hazine takviyeli kredilerle finanse ediyoruz Tarım bölümünün kritik kıymeti çerçevesinde kâfi ve sağlam besin arzının sağlanması için 2022 yılında 39 2 milyar lira ödenek ayırdık 2023 yılında ziraî takviye bütçesini 54 milyar düzeyine yükselttik Ayrıyeten konuşmamada belirttiğim üzere hazine faizli dayanaklı krediler ve ziraî sulama yatırımlarını hızlandırmak suretiyle ziraî üretimi destekliyoruz Mazot ve gübre takviyelerini artık ekiliş periyodu başında veriyoruz Çok şükür verdiğimiz takviyelerin karşılığını alıyoruz Ülkemiz 2022 yılında tahıl ve öbür bitkisel eserlerini yüzde 14 3 artarak yaklaşık 70 milyon ton meyve ve içecek bitkileri üretimi yüzde 3 8 artarak yaklaşık 25 8 milyon ton olacağı öngörülmektedir tabirlerini kullandı
TÜRKİYE VERGİ İNDİRİMLERİ YOLUYLA ENFLASYONLA GAYRET EDEN TEK ÜLKE DEĞİL
Vergilerle enflasyonu düşüren tek ülkeyiz tenkitlerine katılmadığını söyleyen Nebati Türkiye vergi indirimleri yoluyla enflasyonla çaba eden tek ülke değil Birçok ülke uyguladığı vergi indirimleri ile hem enflasyonla çabayı hem de vatandaşı yükselen maliyetlerden müdafaayı amaçlamıştır Güç krizinin başladığı Eylül 2021 den bu yana hane halklarını enflasyona karşı korumak için Avrupa ülkeleri çok sayıda ve büyük dengeli genişleyici mali tedbiri uygulamaya koydular Bunların içerisinde de ülkeler her türlü açıklamalarını yapıyorlar dedi
ENFLASYONUN ENAG TARAFINDAN GERÇEKÇİ BİR HALDE HESAPLANMASI MÜMKÜN DEĞİLDİR
TÜİK in enflasyon oranlarına yapılan tenkitlere yönelik konuşan Nebati şöyle devam etti Veri toplamak derlemek ve kamuoyu ile paylaşmak sahiden önemli bir iştir Enflasyon virüsü TÜİK tarafından tüm Türkiye yi kapsayacak formda AB ve dünya genelinde kullanılan memleketler arası tarif kavram ve sistemlerle hesaplanmaktadır Milletlerarası kuruluşlar bu hesaplamaları daima bir biçimde incelemekte ve raporlarında TÜİK in tüm istatistiklerinin milletlerarası kriterlere uyumlu olduğunu söz etmiştir TÜİK in ürettiği resmi istatistiklerin masa başında ve birkaç kişilik bir takımla hiçbir akreditasyonu olmayan ENAG tarafından gerçekçi bir formda hesaplanması mümkün değildir Bu türlü bir tezi varsa ENAG sarfiyat ilgili milletlerarası kuruluşlardan akredite olur diye konuştu
BU ORAN ÜLKEMİZ İÇİN YALNIZCA İKİ KATTIR
Hissedilen ve açıklanan enflasyon ortasındaki farkın büyüklüğüne ait açıklama yapması istenen Bakan Nebati konuşmasında Bunu eleştirenler Avrupa Merkez Bankası nın datalarını takip etmemektedir Onlarda da hissedilen ve açıklanan enflasyon ortasında fark olduğunu görmemektedirler Avrupa Merkez Bankası tarafından uzun devirli bilgilerle yapılan çalışmalara nazaran tüketici eğilimi anketine katılan hane halklarının yüzde 73 ü açıklanan enflasyonun en az beş kat daha fazlasını hissediyor olduklarını söz etmişlerdir Bu oran ülkemiz için yalnızca iki kattır dedi
TÜİK’E SAYGI
TÜİK in husus fiyatlarının yayınlanmadığı konusunda tenkitler gelmesi üzerine Bakan Nebati TÜİK tarafından aylık bazda açıklanan ortalama unsur fiyatlarının yayınlanması 2020 yılı mayıs ayından itibaren fiyatların yanlış yorumlanması kaynaklı durdurulmuştur Lakin endeksler daha ayrıntılı olarak kamuoyuyla paylaşılmaya başlanmıştır Husus fiyatlarının yayınlanması uygulanmasına memleketler arası seviyede karşılaşılmamaktadır Ülkemizde data yayınlama konusunda AB üye ve aday ülkeler ABD ve Kanada nın yer aldığı 33 ülke içerisinde en şeffaf olan ülkelerin başında yer almaktadır TÜİK e saygı tabirlerini kullandı
ÖNÜMÜZDEKİ DEVİRDE YAPTIĞIMIZ İYİLEŞTİRMELER HER TÜRLÜ ALANDA SAYILARA YANSIYACAKTIR
Refah artışının toplumun her bölümüne yansımasının AK Parti hükumetleri devrinde öncelikli siyasetleri olduğunu belirten Bakan Nebati Bu yıl minimum fiyatta yüzde 95 kamu vazifelilerinin ve memur emeklilerinin aylık fiyatlarında yüzde 85 buçuk SSK ve Bağ Kur emekli aylıkların ise yüzde 78 6 lık artışlar yaptık Ek olarak minimum fiyatta gelir ve damga vergisi kesintisini kaldırdık Bu uygulamayı tüm fiyat gelirleri için geçerli kıldık Böylelikle çalışanlarımızın maaş ve fiyatlarında artış sağlamış olduk Öbür taraftan emeklilerimizin en düşük emekli aylığı fiyatını 3 bin 500 liraya yükselttik Bu yıl yaptığımız ek gösterge düzenlemeleri ile yaklaşık 5 3 milyon memur ve memur emeklimizin mali haklarında kıymetli artışlar sağladık Yeni getirdiğimiz uzman öğretmenlik ve baş öğretmenlik unvanları ile öğretmenlerimizin mali haklarında kıymetli artış sağladık Ayrıyeten sıhhat çalışanlarımızın maaşlarında önemli artışlar sağlanırken intern stajyer eğitimi alan öğrencilerimizin ve muhtarlarımızın fiyatlarını net taban fiyat düzeyine yükselttik Hakikaten önümüzdeki periyotta bu iyileştirmeler her türlü alanda sayılara yansıyacaktır diye konuştu
2002 YILINDA YÜZDE 1 3 OLAN TOPLUMSAL HARCAMALARIN BÜTÇE İÇİNDEKİ HİSSESİNİ YÜZDE 5 8 e YÜKSELTİYORUZ
Cumhuriyet Halk Partisi CHP İstanbul Milletvekili Emine Gülizar Emecan ın Yoksulluk önleyici siyasetler üretmiyorsunuz eleştirisine ait şunları söyledi Yoksullukla çaba en fazla değer verdiğimiz başlıklardan biri olup toplumsal kısımları desteklemeye devam ediyoruz 65 yaş üstü yaşlılarımıza toplumsal güvenliği olmayana sıhhat primlerinden ailenin korunmasına ait programlara kadar geniş bir yelpazede sunduğumuz toplumsal harcamalara ayırdığımız kaynağı 2023 yılında 258 4 milyar liraya çıkarıyoruz Böylelikle 2002 yılında yüzde 1 3 olan toplumsal harcamaların bütçe içindeki hissesini yüzde 5 8 e yükseltiyoruz
İYİ Parti Küme Başkanvekili Erhan Usta nın Ekonomiye ait kurumlarda uyum sorunu var tabirlerine karşılık veren Nebati Cumhurbaşkanımızın başkanlık ettiği Cumhurbaşkanlığı Hükumet Sistemi nde İktisat Uyum Şurasının yanı sıra yasası da gelecek olan Fiyat İstikrar Komitesi tıpkı vakit Besin Komitesi ve Finansal İstikrar Komitesi üzere yapılarımız vasıtasıyla uyumu güçlü bir halde yürütüyoruz Bu bütüncül yaklaşımımız sayesinde yalnızca karşılaşılan değişken durumlara vaktinde ve faal bir biçimde karşılık vermekle kalmıyor tıpkı vakitte proaktif bir duruş da sergiliyoruz dedi
KURDAKİ OYNAKLIĞI BİZ TUTMUYORUZ KUR MUHAFAZALI MEVDUAT TUTUYORUZ
CHP Ankara Milletvekili Bülent Kuşoğlu CHP Konya Milletvekili Abdüllatif Şener CHP İstanbul Milletvekili Gülizar GÜZEL Partili Erhan Usta ve HDP Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan ın Türkiye İktisat Modeli nin teorik altyapısı yok Enflasyonla gayret modeli değildir Cari açık nasıl düşecek Cari açık 60 milyar dolar olacak mı halinde yönelttikleri sorulara şu biçimde yanıt verdi
Bugün ülkeler süratle değişen global ekonomik konjonktürde ortaya çıkan yeni gereksinimlere yanıt vermekte zorlanan ortodoks siyasetleri sorgulamaya başlamıştır Her ülkenin dinamikleri farklı olduğundan ötürü bir ülkede başarılı olan siyaset başka ülkelerde de tıpkı performansı gösterememektedir Bu sebeple her ülke kendi ekonomik ve toplumsal şartlarına nazaran farklı siyaset ve önlemleri birer birer uygulamaya almaktadır Bizler de salgın sonrası ortaya çıkan fırsatları en yeterli formda pahalandırmak ülkemizi global üretim merkezi haline getirmek gayesiyle Türkiye İktisat Modeli ni devreye aldık Toplumumuzun dinamiklerini ülkemizin muhtaçlık ve beklentilerini dikkate alarak modelimizi oluşturduk Kur Muhafazalı Mevduat KKM uygulaması ile döviz kurlarında ortaya çıkan yüksek oynaklığı değerli derecede azalttık Kurdaki Oynaklığı biz tutmuyoruz Kur Muhafazalı Mevduat tutuyoruz Uygulamaya aldığımız selektif kredi siyaseti ile kaynakların ülkemiz iktisadı için faal ve verimli alanlarda kullanılmasını hedefliyoruz Ekim prestijiyle toplam kredi hacmi yıl sonuna kıyasla 2 trilyon lira artarak 7 trilyon liraya ulaştı Bu artışın yüzde 83 lük kısmı gerçek dalımıza açılan ticari kredilerden sağlanmıştır Türkiye İktisat Modeli nin ortaya koyduğu kazanımını finansal dalın yanı sıra gerçek kesimde de görüyoruz Münasebetiyle ekonomimiz 8 çeyrektir büyüyor
CHP li Abdüllatif Şener in ulusal gelirin milyar dolarak büyümediğini söz etmesi üzerine Nebati Küresel ekonomik şartlarda meydana gelen değişmeler ekonomik parametrelerin değişmesine neden olmaktadır Ortalama büyüme yaşanan salgına karşın 2017 2021 devrinde 4 9 olarak gerçekleşirken 2021 yılında yüzde 11 4 lük büyüme ile son 50 yılın en yüksek büyüme suratına ulaştık Gayri safi yurt içi hasıla 2002 21 devrinde 3 4 katına kişi başına gayri safi yurt içi hasıla 2 6 katına çıkmış durumdadır AB ortalaması yüzde 42 8 den yüzde 71 düzeyine çıkmış olan satın alma gücü paritesine nazaran de makas değerli ölçüde azalmıştır ifadelerini kullandı
TÜRKİYE ŞEFFAF AÇIK NET NE YAPTIĞI MUHAKKAK OLAN BİR ÜLKE
İYİ Partili Erhan Usta nın bir ülkenin dış dünya ile ekonomik münasebetlerini gösteren ödemeler istikrarına ait dataların derlenmesinde ortaya çıkan kusurlar ve eksikliklerin ödemeler istikrarı tablosunda gösterildiği kaleme verilen isim olan net kusur ve noksan hesabının 28 milyar dolar olmasının sebebini sorması üzerine Bakan Nebati şunları söyledi Net yanılgı noksan kalemi ile ilgili tenkitler ağır olarak geliyor Ödemeler istikrarı istatistiklerine ana prensip olarak çift kayıt muhasebe sistemi benimsenmiştir Ödemeler istikrarının her bir süreci o sürecin giriş ve çıkış kayıtlarını gösterecek halde iki farklı kaleme eşit kıymette ve karşılıklı olarak kaydedilmektedir Diğer bir deyişle çift kayıt muhasebe sistemine nazaran her ekonomik sürecin bir alacak bir de borç olmak üzere iki kaydı gerekmektedir Bu kapsamda cari süreçler istikrarı ile sermaye hesabı ve finans hesabı kalemlerinin toplamının sıfır olması gerekmektedir Toplamının sıfır olmadığı durumlarda kalan fiyat net yanılgı ve noksan olarak hesaplanmaktadır Yeni bilgiler ve bilgiler geldikçe istatistikler tüm ülkelerde güncellenir ve bu fiyatlar net yanılgı noksan kaleminde ilgili kalemlere işlenir Bu kalemin oluşmasına çeşitli faktörler neden olabilir Bunlardan biri dış ticaret mal hareketi ve finansman devri vakit uyumsuzluğu yani ihracatı gerçekleşen bir malın ödemesi üç ay sonra geliyorsa bu kalem üç ay boyunca net kusur ve noksanda giriş olarak görünür Öte yandan birtakım datalar istatistiklere gecikmeli yansır Özel dalın yurt dışı mevduatları Memleketler arası Ödemeler Bankası tarafından dört ay gecikmeleri yayınlanıyor Bilgilerin yayınlanması ile birlikte net kusur ve noksan kalemine yansıyor Anket yolu ile toplanan bilgilerde ölçüm kusurları olabiliyor Buna en düzgün örnek sanırım turizmdir Gelen turistlere anketle sorularak yapılan gelir hesaplamaları tam ölçümü yansıtmamaktadır Daha yeni bir güncelleme yapıldı TÜİK tarafından turizm istatistiklerinde yarın açıklanacak eylül ayı ödemeler istikrarında datalarında de bu güncellemeyi göreceğiz Bu güncelleme ile de net yanılgı ve noksan kaleminden daha evvel tam olarak ölçemediğimiz giriş de düşecek Başka taraftan beyan yanlışları yahut yanılgıları tespit edildikçe ilgili kalemde güncellenerek net yanılgı ve noksana yansımaktadır Bunun dışında yastık altı varlık diye tabir ettiğimiz bankacılık dışında efektif olarak tutulan tasarrufların bankalara lira karşılı satılması durumunda bu işlerin bir karşılığı ödemeler istikrarının ilgili kalemine kaydedilirken rastgele bir beyanda bulunulmadığı durumda kıymet karşılığı net kusur ve noksan kalemine yansıtılmaktadır Döviz kuru ve parite hareketleri nedeniyle muhasebe farklılıklarıdır Başka taraftan yalnızca bizde değil pek çok ülkede net yanılgı ve noksan kalemi yüksek düzeylere ulaşmıştır 2022 yılında net yanılgı ve noksan en yüksek müspet olan ülke 159 3 milyar dolar ile ABD olurken en yüksek negatif ülke olan 167 4 milyar dolar ile Çin dir 2022 yılı birinci yarısında Amerika ya 159 3 milyar dolar ve Almanya ya 87 9 milyar dolar net kusur ve noksan olarak kaynağın bilinmeyen döviz girişi Çin de ise 44 8 milyar dolar döviz çıkışı olmuştur Türkiye de ise ocak ağustos devrinde 28 3 milyar dolarlık bir giriş gözlenmiştir Buradaki sorun şu Biz düşük bir cari açık öngörmüştük Dış ticaret açığımız büsbütün güçten kaynaklanıyor malum İhracatımız artıyor Cari açığı bunlar nasıl dengelediler İşte Türkiye nin gücü Oranlar burada İzah edilemiyor Şunu izah edemiyorsunuz Türkiye işten de nasıl sıyrıldı Türkiye her işten sıyrılır Nasılını söyleyeyim Şayet ABD deki yüzde 0 6 yı ya da Almanya daki 1 4 ü nasıl yorumluyorsanız Türkiye deki net yanılgı ve noksanın yüzde birlik kısmını da bu formda yorumlama üzere bir zorunluluğunuz var Almanya ya hak gördüğünüz şeyi Türkiye ye de göreceksiniz ABD de kabul ettiğiniz bir yolu Türkiye için de kabul edeceksiniz Türkiye şeffaf açık net ne yaptığı belirli olan bir ülke
