Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Endonezya’daki G20 Doruğu sonunda, ortalarında Kanal 7 Genel Yayın Direktörü Dr. Zahid Akman’ın da bulunduğu gazetecilerin sorularını yanıtladı.
ABD ve Rusya istihbarat liderlerinin Türkiye’deki görüşmelerinde nükleer silah konusunun gündeme geldiğini söyleyen Erdoğan, Biden’la Bali’de yaptığı görüşmenin ayrıntılarına dair bilgiler paylaştı. Tahıl muahedesi konusunda ABD Lideri’nin teşekkür ettiğini lisana getiren Cumhurbaşkanı, Biden’ın kendisine, “Bunun dışında F-16’larla ilgili mevzuda ‘işin büsbütün elinde olduğunu, bunun hassasiyeti içerisinde olduğunu’ söyledi. Bu husustaki ilgilerimizi devam ettireceğiz” dediğini tabir etti.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve İtalya’nın yeni başbakanı Giorgia Meloni’yle görüşmelerine de değinen Erdoğan, iki ülkeyle üretimi masada olan SAMP-T projesinin ayrıntılarının konuşulduğunu söyledi:
“Bu mevzuyla ilgili İtalya Başbakanı ile yaptığımız görüşmede dedi ki ‘Teknik kimi problemler kaldı, bunları da çözmek suretiyle üçlü olarak Fransa, İtalya, Türkiye SAMP-T sıkıntısını de kısa vakitte çözelim.’ İtalya Başbakanı ile birinci görüşmemizdi ancak çok önemli, kararlı bir görüşme yaptık. Bilhassa de savunma sanayiine yönelik yaptığımız görüşme uygun oldu.”
İtalya’nın yeni başbakanı Giorgia Meloni için, “Sözünü esirgemeyen bir hanımefendi” değerlendirmesinde bulunan Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Türkiye ile olan münasebetlerini dört başlıkta öne çıkarmayı bilhassa söz etti” diyerek, İtalya-Türkiye bağlarının geliştirmeye dair karar aldıklarını belirtti.
Erdoğan ayrıyeten, “Türkiye Körfez ülkeleriyle alakaları olağanlaştırdı. Mısır’la da tahlil noktasında diplomasi çalışmaları var. Siz ‘Vakti, saati geldiğinde Esad’la da görüşebiliriz’ demiştiniz. İki ülke ile ilgili son gelişmeler ne durumda?” sorusuna, “Siyasette ebedi olarak dargınlık, kırgınlık, küslük olmaz. Vakti, vakti geldiği anda oturur, kıymetlendirir, ona nazaran de bir yenilemeyi yapabilirsiniz. Şu anda Türkiye olarak bu hususlarda zahmetli olduğumuz ülkelerle bağlantıları tekrar ele alabiliriz. Hele hele Haziran seçiminden sonra bir sil baştan yapabiliriz. Ve buna nazaran de yolumuza inşallah o biçimde devam edebiliriz” halinde karşılık verdi.
ABD VE RUSYA İSTİHBARAT LİDERLERİNİN TÜRKİYE’DE GÖRÜŞMESİ
SORU: Hafta başında Ankara çok değerli bir görüşmeye mesken sahipliği yaptı. Türkiye’nin uyumuyla ABD ve Rus istihbarat liderleri Ankara’da bir ortaya geldi. Bu buluşmanın gerçekleşme sürecinde Türkiye’nin üstlendiği role ve bu görüşmeden beklentilere dair bizimle hangi notları paylaşabilirsiniz?
CEVAP: Şu kadarını söyleyeyim; Rusya’nın ve Amerika’nın burada nükleer silaha müracaat edip etmeyeceği konusunda İstihbarat Liderimden aldığım bilgi, şu an prestijiyle her iki tarafın da nükleer silahla ilgili rastgele bir teşebbüsünün olmayacağı istikametinde. Biz de alışılmış yakın markajda tutalım, sık sık bir ortaya gelmelerini sağlayalım istiyoruz. Allah göstermesin; bu yeni bir dünya savaşına yol açar. Buna da fırsat vermeyelim.
BİDEN’LA YAPILAN GÖRÜŞMEDE GEÇEN F-16 DİYALOĞU
SORU: ABD Lideri Biden’la bir görüşmeniz oldu burada. Biz, size ‘Rusya’nın tahıl muahedesini askıya almasından sonra başlattığınız diplomasi süreciyle sorun nasıl çözüldü?’ diye sorduğumuzda, ‘Önce Biden’a anlatacağım, sonra size anlatacağım’ demiştiniz. Biden’la bu mevzuyu konuştunuz mu? Malum Rusya’nın beklentileri var, kendi tahıl ve gübresini ihraç edebilmesi için gerekli garantileri ABD veriyor mu? ‘Endonezya dönüşü Putin’le görüşeceğim’ dediniz. ABD’den bir ileti iletecek misiniz? İki ülke önderinin görüşme muhtemelliğine nasıl bakarsınız? Rus tahılının ihracı konusunda Türkiye’de işlenmesi, buradan Afrika’ya gönderilmesi projesi ne kademede? Bu ne vakit başlar?
CEVAP: Tabii evvel görüşmemizi bir yapalım. Görüşmemizi yaptıktan sonra da Sayın Putin’in bize söylediği en kıymetli başlık, bu tahılı fiyatsız olarak Afrika ülkelerine, Mali, Cibuti, Sudan, Somali üzere ülkelere göndermekti. ‘Burada birebir formda bu işin fiyatsız gönderilmesine biz de katkıda bulunuruz’ dedik. ‘Fakir fukara, garip gureba Afrika halkı aç, açık; onları bu türlü bir pozisyonda bırakmayalım’ dedik. Bu türlü bir mutabakatımız zati oldu. İnşallah bu buğdayın gelip bizde una çevrilmesi ve bu formda gönderilmesi onları da önemli manada rahatlatacaktır. Biden natürel bu mevzularla ilgili evvel bize teşekkürünü söz etti. ‘Bu tahıl koridorunda üstlendiğiniz rol sebebiyle teşekkür ederim’ dedi. Bunun dışında F-16’larla ilgili bahiste ‘işin büsbütün elinde olduğunu, bunun hassasiyeti içerisinde olduğunu’ söyledi. Bu husustaki ilgilerimizi devam ettireceğiz. Burada Dışişleri Bakanlarımızın, Savunma Bakanlarımızın da bu süreci yakından takip etmeleri suretiyle, temennim odur ki inşallah kısa vakitte F-16 problemini de bu vesileyle çözmüş oluruz.
FRANSA VE İTALYA’YLA YÜRÜTÜLEN SAMP-T PROJESİNE DAİR AÇIKLAMA
SORU: Endonezya’da görüşmüş olduğunuz başkanlar ortasında Fransa Cumhurbaşkanı Macron da vardı. Buraya gelmeden birkaç gün evvel Macron, ‘Türkiye’nin Afrika’da bilhassa emperyal tutumlar sergilediği emperyalist olduğu’ istikametinde birtakım tezlerde bulundu. Bu bahis gündeme geldi mi? Bu bahis ile ilgili yorumlarınızı öğrenmek isterim.
CEVAP: Her mevzuyu, her yerde gündeme getirmek o mevzunun ciddiyetini ortadan kaldırır. Ben ona yalnızca dedim ki ‘Emmanuel, birtakım yerlerde bana sataşıyorsun, daha evvel de konuştuk. Sen dedin ki ‘hanımlar pek yeterli anlaşıyor lakin biz anlaşamıyoruz.’ ‘Yok, yok anlaşıyoruz, bugün burada pek görüşmelerimiz oldu’ dedi. ‘Bundan sonra da bu bu türlü devam etsin. Rastgele bir soruna fırsat vermeyelim’ dedim. Bu hususlarla ilgili olarak da tekrar tıpkı durumu koruduk. Lakin biliyorsunuz bizim Fransa ile en kıymetli hususlardan bir tanesi SAMP-T sıkıntısı. Bu bahisle ilgili İtalya Başbakanı ile yaptığımız görüşmede dedi ki ‘Teknik kimi sıkıntılar kaldı, bunları da çözmek suretiyle üçlü olarak Fransa, İtalya, Türkiye SAMP-T sıkıntısını de kısa vakitte çözelim.’ İtalya Başbakanı ile birinci görüşmemizdi lakin çok önemli, kararlı bir görüşme yaptık. Bilhassa de savunma sanayiine yönelik yaptığımız görüşme uygun oldu. Bunun yanında güç ile ilgili yaptığımız görüşme yeterli oldu. Libya konusunda güzel bir görüşme yaptık. Göçle ilgili güzel bir görüşmemiz oldu. ‘Bu bahislerle ilgili kısa vakitte sizleri Türkiye’ye bekliyoruz. Türkiye’de bu bahisleri ilgili arkadaşlarımızla bir arada de ele alarak sürdürelim’ dedik. O da not etti.
SORU: İtalya Başbakanı ile olan görüşmenizi özetlediniz fakat iki mevzuyu sormak istiyorum. İtalya Başbakanı çok sağdan geliyor. Seçim öncesi konuşmaları ile sizin çizdiğiniz olumlu görüşmede, koalisyon ortağı Berlusconi’nin tesiri var mı; Türkiye’nin değerini bilen isimlerden birisi olarak? Avrupa Birliği’ni sarsabilecek kadar Brüksel’den yetkileri geri almak isteyen bir duruşundan bahsediliyordu. Siz nasıl bir izlenim aldınız kendisiyle görüşmede?
CEVAP: Sahiden Berlusconi’yle ve tıpkı vakitte Berlusconi’nin mesai arkadaşlarıyla seçim kampanyasında önemli bir dayanışması oldu. Kelamını esirgemeyen bir hanımefendi. Türkiye ile olan münasebetlerini dört başlıkta öne çıkarmayı bilhassa tabir etti. Bu başlıklardan biri ‘enerji konusunda dayanışmayı artırabiliriz.’ Biliyorsunuz ENI onların en değerli güç şirketi. Göç konusu onların da bizim üzere düşüncede olduğu bir bahis. Bunun dışında ‘savunma sanayine yönelik alakaları bundan sonra daha da artırabiliriz’ dediler. Bunun üzerinde durabiliriz bilhassa. Savunma sanayii ile ilgili doğal SAMP-T konusu ehemmiyet arz ediyor. İtalya ile Avrupa Birliği’nde gelecek dayanak de değer arz eden mevzuların içerisinde. ‘İtalya’da biz şu anda uygun geldik, sayısal olarak düzgün bir konumdayız’ dedi. Bu noktada da Avrupa’da dayanışma içerisinde olacağımız bir ülke. Uzun vakittir İtalya ile münasebetlerde bir zayıflama vardı. Bunu yine bir canlandırma pozisyonuna gelebiliriz. Bu mevzuda mutabakatımızı orada karşılıklı olarak yineledik ve İtalya ile adımlarımızı da bu halde inşallah atacağız.
ERDOĞAN’DAN ESAD SORUSUNA DİKKAT ÇEKEN YANIT
SORU: Türkiye Körfez ülkeleriyle bağlantıları olağanlaştırdı. Mısır’la da tahlil noktasında diplomasi çalışmaları var. Siz ‘Vakti, saati geldiğinde Esad’la da görüşebiliriz’ demiştiniz. Bu açıklamanızın akabinde Rusya ‘Böyle bir görüşme olursa, mesken sahipliği biz yapabiliriz’ demişti. Bu iki ülke ile ilgili son gelişmeler ne durumda?
CEVAP: Siyasette ebedi olarak dargınlık, kırgınlık, küslük olmaz. Vakti, vakti geldiği anda oturur, kıymetlendirir, ona nazaran de bir yenilemeyi yapabilirsiniz. Şu anda Türkiye olarak bu mevzularda problemli olduğumuz ülkelerle bağlantıları yine ele alabiliriz. Hele hele Haziran seçiminden sonra bir sil baştan yapabiliriz. Ve buna nazaran de yolumuza inşallah o formda devam edebiliriz.
