-
Haber7-Özel
Yıllardır Filistinli Müslümanlara zulüm eden ve mübarek Ramazan aylarında zalimliğini daha da öne çıkararak insanlara kan kusturan İsrail idaresi bu Ramazan ayında planlarının aksisini yaşıyor. İsrail’de Netanyahu başbakanlığındaki koalisyon hükümetinin, yargının yetkilerini kısıtlayan ve iktidarın yargı atamalarında kelam sahibi olmasını öngören “yargı reformu”, ülke genelinde 12 haftadır protestolara neden oluyor.
ÇATIŞMALAR YAŞANIYOR
Protestoların bir nebze dinmesinin akabinde Başbakan Binyamin Netanyahu’ya düzenlemenin durdurulması davetinde bulunan Savunma Bakanı Gallant’ın pazar akşamı vazifeden alması ülkede fitili tekrar ateşledi. Binlerce protestocu başkent Telaviv ve Kudüs başta olmak üzere tüm ülkede sokaklara çıkarak hükümete istifa davetinde bulundu. 600 binden fazla kişinin protestolara katıldığı söylenen İsrail’de Netanyahu’nun Kudüs konutu protestocular tarafından sarıldı. Tel Aviv’deki Ayalon Otoyolu’nu trafiğe kapatarak ateş yakan hareketçilerle güvenlik güçleri ortasında vakit zaman çatışmalar yaşandığı belirtiliyor.
İsrail’de yaşanan bu gelişmeleri uzmanlar Haber7‘ye kıymetlendirdi. Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Milletlerarası Bağlantılar Stratejik Araştırmalar Enstitüsü (ULİSA) Müdürü Prof. Dr. Mustafa Sıtkı Alım, ORSAM Güvenlik Koordinatörü Gökhan Batu ve Dış Siyaset muharriri Mehmet Beyhan İsrail’de yaşanan protestolara ait çarpıcı açıklamalarda bulundu.
NETANYAHU KENDİSİNİ KURTARMAK İÇİN YARGIYA MÜDAHALE ETMEK İSTEDİ
Netanyahu kendisi aleyhindeki yolsuzluk evraklarını kapatmak için ve kendine yönelik daha sonraki mümkün soruşturmaları önlemek için yargı ıslahatı ismi altında, bir dayatma ile birlikte bir kanun çıkarma hareketine geçtiğini tabir eden Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Memleketler arası Bağlar Stratejik Araştırmalar Enstitüsü (ULİSA) Müdürü Prof. Dr. Mustafa Sıtkı Alım, “Tabi bu konsensusla istişareyle olmayan bir şey olunca evvel savunma bakanı istifa etti. Artık öteki bakanlar da istifa tehditinde bulundu ve halk da buna reaksiyon gösterdi.” dedi.
ASKER VE İSTİHBARAT RAHATSIZ; GERİ ADIM GELEBİLİR
İsrail’in kurulduğu günden bu yana dış siyasetinin daima şiddet ve yayılmacılık üzerine şurası bir sistem olduğunu söyleyen Alım, “Bu şiddet artık İsrail’in kendi içine dönmüş durumda. İsrail esasen yapay bir devlet. İsrail devleti, muhakkak bir ülkü, lisan birliği kültür birliği üzerine oluşmamıştır. Burada sosyolojik fay sınırları devreye giriyor. Münasebetiyle kültürel ve tarihî manada bir birliktelik olmadıkları için, doğal bir devlet olmadığı için bugün bunun yansımaları görülüyor.” halinde konuştu.
Asker ve istihabratın ülkede yaşanan olaylardan ötürü rahatsızlık içerisinde olduğunu belirten Alım “Bunun sonucu nereye varır bunu vakit gösterecek fakat burada anladığım kadarıyla İsrail’in tesirli gücü olan asker ve istihbarat bir uzlaşmayı zorlayacaktır. Tahminen bir geri adım atma yahut yargı ıslahatının yine gözden geçirilmesi gündeme gelebilir.” sözlerini kullandı.
HÜKÜMETİ DESTEKLEYENLER DE TEPKİLİ
ORSAM Güvenlik Koordinatörü Gökhan Batu ise İsrail’deki yargı ıslahatına ait halkta artık hükümetin yaptıklarını denetleyecek check and balance dedikleri yapının ortadan kalktığı tarafında bir algı olduğunu ve bu algının hükümeti destekleyen topluluklardan bile geldiğini belirtti. Anketlere bakıldığı vakit hükümeti destekleyenlerin yüzde 15’inin bu yargı paketine yansılı olduğunu söyleyen Batu, çıkarılmak istenen ıslahatın halkın azınlığının desteklediği imajında olduğunu tabir etti.
MOSSAD ÇALIŞANLARINA HAREKETE KATILABİLİRSİNİZ MÜSAADESİ VERİYOR
İsrail’de asker ve polis tarafında da karmaşa yaşandığını belirten Batu şöyle konuştu;
“İsrail’de şu anda ihtiyatlar denen bir savaş durumunda devreye girecek eğitimli potansiyel askerler var. Onlar da bu protestolara takviye vermeye başladı. Bu bireyler eğitimleri reddetmeye eğitimlere katılmamaya başladı. Bu da önemli bir faktör olarak görülebilir. Bunun yanı sıra muvazzaf askerlerden ve polislerden yasaya önemli reaksiyonlar olduğunu görüyoruz. Bu teşkilatlar önemli ikazlar yapıyor hükümete. Hatta MOSSAD kendi çalışanlarına aksiyonlara katılabilirsiniz diye müsaade veriyor.
NETANYAHU ONURLU ÇIKIŞ ARIYOR
Ülkede son olarak gelinen noktanın halının altına itilen problemlerin çıkarılıp toplumun gündemi haline getirildiğini belirten Batu, bu protestoların İsrail tarihinin en büyük hareketleri denecek kademeye geldiğini söyledi. Batu, Netanyahu’nun da geri adım atmak istediğini lakin bunun için yol aradığını söyleyerek “Hükümetin geri adım atmak istediğini kıymetlendirebiliriz. Netanyahu geri adım atması gerektiğinin farkında ancak liderlik karizmasının, durduğu yerin ve hükümetin paydaşlık yapısının buna uygun olmadığını söyleyebiliriz. Şu anda bence onurlu bir çıkış arıyor. Bir alan bulursa geri adım atacaktır ancak yenilmişlik hissi de vermek istemiyor. Zira siyasi hayatını etkileyecek bir olay bu.” formunda konuştu.
BU SEFER İSRAİL, HEM DE RAMAZAN AYINDA KAOS YAŞIYOR
Bugüne kadar her Ramazan ayında İsrail’in memleketler arası hukuk kurallarını hiçe sayarak Filistinlilere şiddet uyguladığını belirten Dış Siyaset müellifi Mehmet Beyhan, “Ancak bu sefer kendileri birbirine düştüklerini görüyoruz. Daima Müslüman halklar ortasında kaos çıkartan İsrail, bu sefer hem de Ramazan ayında kendisi büyük kaos yaşıyor.” dedi.
İsrail’de yaşanan aksiyonların yalnızca çıkartılmaya çalışılan yargı ıslahatı ile ilgili olmadığını belirten Beyhan, sorunun tarihî, siyasal ve ekonomik boyutları olduğunun altını bilhassa çizilmesi gerektiğini belirtti.
TARİHSEL VE SİYASAL ve EKONOMİK BOYUTU
İsrail’in İngiltere’yi örnek alarak Filistin’i adım adım işgal ettiğini tabir eden Beyhan, “Katliamlar yaptı ve hâlâ devam ediyor. Münasebetiyle İsrail, kaos üzerine kuruldu muhtemelen bitişi de o denli olacak.” dedi. Siyasal boyutuna ait ise “İsrail, iç siyasette çok bölünmüş bir toplum. Dışarda ise, Filistinlilere karşı uyguladığı vahşet nedeniyle insanlığın vicdanında giderek tecrit ediliyor. Tabi ABD’nin ‘’Ortadoğu’da’’ giderek inisiyatif kaybetmesinin de rolü olabileceğini düşünmek gerekir. Çünkü geçtiğimiz günlerde Çin, İran ile Suudi Arabistan ortasında diplomatik alaka kurmalarına öncülük etmesi ABD’nin ‘’Ortadoğu’da tesirinin azaldığını gösteriyor. Münasebetiyle ABD’nin ‘’Ortadoğu’da’’ tesiri azaldıkça İsrail’de iç sorunlar daha da artacağını düşünüyorum.” formunda konuştu.
Beyhan, ayrıyeten yaşananların bir nedeninin ise İsrail’de yaşanan ekonomik kriz olduğunu ve İsraillilerin eskisi üzere memnun olmadığını belirtti. Beyhan “Toparlayacak olursak: İsrail’in geçmişi zulüm, şimdiki hâli karışık, geleceği karanlıktır” dedi.
