Türk Standardları Enstitüsü (TSE) Lideri Mahmut Sami Şahin, Enstitünün, Akkuyu Nükleer Güç Santrali (NGS) Projesi’nin “onaylı materyal kuruluşu olarak yetkilendirilmesi sonucu verilen hizmetlerle yaklaşık 4 milyar liralık yerli gerecin endüstricilerden tedarik edilerek projede kullanıldığını bildirdi.
Şahin, AA muhabirine, TSE’nin, memleketler arası standardizasyon kuruluşlarında faal misyon üstlenen, yaygın hizmet ağıyla kıymet üreten ve iş dünyasını gereksinim duyduğu tüm alanlarda deney-muayene-gözetim-belgelendirme üzere uygunluk kıymetlendirme hizmetleri veren uzman kuruluş olduğunu söyledi.
Sanayicilerin yüksek kalitede, milletlerarası standartlara uygun üretimine hizmet eden TSE’nin yalnızca ülkede değil, milletlerarası alanda da tercih edilen, itibarlı bir marka pahasına kavuştuğunu tabir eden Şahin, “İslam Ülkeleri Standardizasyon ve Metroloji Enstitüsünün kurulmasına öncülük eden, Türk cumhuriyetlerinde standardizasyon teşkilatlarının tek çatı altında toplanmasını sağlayan TSE, dünyanın birçok ülkesindeki kuruluşlarla kurduğu güçlü iş ilgileriyle sanayicilerimizin yaşayabileceği muhtemel teknik manileri bertaraf etmekte. TSE, Teknoloji Odaklı Sanayi Atılımı doğrultusunda Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının hedeflediği yüksek katma kıymetli üretim, endüstride verimlilik artışı, dijital dönüşüm alanlarında standardizasyon ve uygunluk kıymetlendirme hizmetleriyle yenilikçi mal ya da hizmetlerin üretilmesine taban hazırlayarak, girişimciliği desteklerken öbür yandan alanında sahip olduğu deneyim ve tecrübeyle öncü rol oynuyor.” diye konuştu.
Şahin, TSE’nin Türkiye’nin güç siyaseti doğrultusunda da faaliyetler yürüttüğüne işaret ederek, ülkenin elektrik üretiminin yüzde 50’sinden fazlasının ithal kaynaklardan elde edildiğine dikkati çekti.
Türkiye’nin, daha fazla yatırım yoluyla yerli üretim kapasitesini artırmak hedefiyle güç kesiminde yine yapılanma arayışına girdiğini vurgulayan Şahin, şöyle konuştu:
“Ülkemizin ekonomik büyümesi ve gelişimine paralel 2017’de Güç ve Olağan Kaynaklar Bakanlığımız ‘Milli Güç ve Madencilik Siyaseti’ni açıklamıştır. Siyaset, öncelikle Türkiye’nin ithal güç kaynaklarına bağımlılığını azaltmayı amaçlarken üç ana noktaya odaklanmaktadır. Bunlar, güç arz güvenliğinin uygunlaştırılması, yerli güç kaynaklarının kullanımının artırılması da dahil yerelleştirme, güç piyasalarında öngörülebilirliğin geliştirilmesidir. Başka taraftan Türkiye’nin On Birinci Kalkınma Planı güç konusunda kıymetli amaçlar ortaya koymaktadır.”
TSE’NİN AKKUYU NGS’YE SAĞLADIĞI DESTEKLER
Şahin, ülkenin ithal güç kaynaklarına bağımlılığını azaltmak, güç arz güvenliğini düzgünleştirmek gayesiyle Akkuyu NGS’nin inşası ve işletilmesi için Türkiye ile Rusya ortasında muahede imzalandığını anımsatarak, santralin birinci ünitesinin inşaatının da Nisan 2018’de başladığını lisana getirdi.
TSE’nin proje kapsamında yürüttüğü faaliyetleri anlatan Şahin, “Akkuyu NGS’nin inşasında kullanılacak ‘Güvenlik Düzeyi 4 ve rastgele bir güvenlik sınıfına girmeyen ürünlerin’ yerli üreticilerden tedarikine yönelik görüşmeler Güç ve Olağan Kaynaklar Bakanlığı koordinesinde 2012’de başlatılmıştı. ROSATOM ve REIN (Rosatom Energy International) firmalarıyla yapılan görüşmeler ve kontroller sonucunda 7 Ocak 2020’de TSE, Akkuyu Nükleer AŞ tarafından Türkiye’de ‘Ana Materyal Bilim Kuruluşu’ olarak yetkilendirildi.” sözlerini kullandı.
Şahin, yetkilendirmeye nazaran TSE’nin, nükleer santral inşasında kullanılacak, yerli üreticilerden tedarik edilecek eser ve ekipmanların proje normlarını kapsayacak halde test ve belgelendirme yapılmasından sorumlu olduğunu bildirdi.
Ayrıca, materyal üreticilerinin teknik şartnamelerine nazaran üreticiler tarafından hazırlanacak materyal, baz gereç imalat prosedürü dokümanlarının hazırlanmasında teknik takviye sağlanması konusunda da TSE’nin sorumluluğu olduğunu vurgulayan Şahin, şu bilgiyi verdi:
“Enstitümüz, ekipman üreticilerinin Akkuyu NGS teknik şartnamelerine nazaran üreticilerce hazırlanacak ekipman imalat prosedürü dokümanlarının hazırlanmasında teknik takviye sağlanması, şartnameye nazaran üreticiler tarafından hazırlanacak gereç, malzeme imalat prosedürü dokümanı kapsamında test programlarının oluşturulması, ekipmanların ve gereçlerin tasarım ve sismik hesaplamalarında teknik dayanak sağlanması, nükleer güç santrallerinde kullanılacak eserlerin standardizasyonu, IC İçtaş-Titan 2 Paydaşlığı tarafından talep edilen teknik karşılaştırma raporlarının düzenlenmesi ve ikame yerli eserlerin tespit edilmesinden de sorumludur.”
Şahin, TSE tarafından, Akkuyu NGS’ye verilen hizmetlerin, Deney ve Kalibrasyon Merkezi Başkanlığı bünyesinde sürdürüldüğünü belirterek, uzmanların doküman hazırlıkları, standart karşılaştırma, laboratuvar hizmetleri, belgelendirme hizmetleri ve süreçlerin idaresini sağlamakla yükümlü olduğunu söz etti.
YERLİ ESER TEDARİKİNİN ÖNÜ AÇILDI
Akkuyu NGS’nin inşasındaki eser kümelerine yönelik çalışmalara dikkati çeken Şahin, şunları kaydetti:
“Donatı çelikleri, I profiller, su, ısı izolasyon, yangın ve akustik materyaller, boya ve kaplama gereçleri, kablolar, kaynaklı imalata yönelik sistem ve belgelendirme adapları, eser kümeleri olarak belirlenmiştir. Bu kümelerin standart karşılaştırmaları proje grubumuzca yürütülmekte. Birebir vakitte gerek karşılaştırma raporunu gerekse teknik raporları hazırlarken laboratuvarlarımızdan takviye alınmaktadır. Enstitümüzün, Akkuyu NGS’ye onaylı materyal kuruluşu olarak yetkilendirilmesi sonucunda verdiğimiz hizmetlerle 200 milyon dolar yani yaklaşık 4 milyar lira fiyatında yerli gereç sanayicilerimizden tedarik edilerek Akkuyu NGS Projesi’nde kullanılmıştır. Bu meblağın santralin tamamlanmasıyla 1 milyar doların üzerinde olmasını hedefliyoruz. İş dünyamızın ulusal ve memleketler arası faaliyetlerine takviye olan, yurt içi ve yurt dışında gereksinim duyduğu standardizasyon ve uygunluk kıymetlendirme hizmetlerini sağlayan TSE’nin güçlenerek yoluna devam etmesi, ülkemiz endüstrisinin de birebir doğrultuda ve sürdürülebilir biçimde güçlenmesini sağlayacak.”
