Herkesin hayatında en az bir defa deneyimlediği uçuk, dudak ve etrafında oluştuğu için şahısların görsel olarak canını sıkabiliyor. Bu yüzden bir an evvel uçuğunun geçmesini isteyen şahıslar dermatologların yolunu tutuyor yahut kendi imkanlarıyla dudaktaki uçuğu meskende geçirmeye çalışıyor. Pekala, uçuk nasıl geçer ve hangi hastalıkların belirtisidir?
UÇUK NEDİR?
Uçuk, dudak ve etrafında yaygın olarak görülen bir viral cilt enfeksiyonudur. Bu enfeksiyonun temel nedeni, herpes simpleks ismi verilen bir virüstür. Herpes simpleks virüsü, dudaklar, diş etleri, lisan, ağzın çatısı ve yanak iç kısımlarında ağrılı yaralara neden olabilir. Ender durumlarda ateş ve kas ağrıları üzere belirtilere de yol açabilir. Bu virüs yalnızca insanları tesirler ve hayli bulaşıcıdır.
Uçuk virüsü, beşerler ortasında enfekte tükürük, mukoza yahut deri temasıyla çarçabuk yayılabilir. Bu nedenle, birçok insan yetişkinlik periyoduna gelmeden evvel bu virüsle enfekte olmuştur. Ağız içi yaraları ekseriyetle 1-2 yaş ortasındaki çocuklarda daha sık görülür, fakat her yaştan beşerde ortaya çıkabilir.
DUDAKTA UÇUK NEDEN ÇIKAR, BULAŞICI MIDIR?
Uçuğa herpes simpleks virüs tip 1 (HSV-1) neden olan en önemli virüs cinsidir. HSV-2 ise daha çok genital bölgede yaralara yol açar, lakin her iki virüs de ağız ve genital bölgelere bulaşabilir. Birden fazla insan, çoklukla 20 yaşına kadar HSV-1 virüsü ile enfekte olur.
HSV-1 virüsü birinci enfeksiyondan sonra bedende hudut dokularında uyku moduna geçer. Daha sonra vakit zaman aktive olarak tekrarlayan enfeksiyonlara sebep olabilir. Virüs en bulaşıcı hale geldiği devirde bir yara mevcutsa görülür. Lakin, rastgele bir belirti olmasa bile virüs diğerlerine bulaşabilir. HSV-1’in yayılmasına, paylaşılan yemek kapları, tıraş makineleri, havlular üzere eşyaların kullanımı, ayrıyeten öpüşme üzere yakın temas da neden olabilir. Ayrıyeten, HSV-1 oral seks yoluyla genital bölgelere, HSV-2 ise dudaklara bulaşabilir.
UÇUK BELİRTİLERİ NELERDİR?
Uçuk oluşumundan çabucak evvel karşılaşılan belirtileri şu biçimde sıralanabilir:
-
Dudak yahut etrafındaki deride kaşınma,
-
Yanma, ağrı,
-
Karıncalanma
Kabarcıklar belirli olmadan evvel şu şikayetler görülebilir:
-
Boğaz ağrısı
-
Ateş
-
Yorgunluk
-
Kas ağrıları
-
Baş ağrısı
-
Boyun lenf bezlerinde şişlik
-
Yutma sırasında ağrı
Uçuktan ötürü içi sıvı dolu kızarıklık ve kabarcıklara; diş etleri, ağız içi yahut boğazda rastlanabilir. Bu kabarcıklar toplu halde ortaya çıkar ve kısa bir mühlet sonra patlayıp açık yaraya dönüşür. Yara, kırmızı bir taban üzerinde küçük, sığ, gri ülserler biçimde karşımıza çıkar. Muhakkak bir vakit sonra kabuklanmaya başlar ve artık uçuk daha kuru ve sarı bir hal alır. Ağız içi yaralar ise daha ağrılıdır ve yeme içmeyi zorlaştırır.
DUDAKTAKİ UÇUK NASIL GEÇER?
Uçuğun bir daha çıkmaması için uygulanacak kesin bir tedavi ne yazık ki şimdi bulunamamıştır. Kullanılmakta olan antiviraller (virüs enfeksiyonuna karşı ilaçlar) enfeksiyonu yalnızca denetim altına alır ve mevcut uçuğun giderilmesini sağlar lakin virüs bedenden tam olarak atılamaz. Virüs, hudut ganglionlarında (sinir hücrelerinin gövdesi) uykuda kalır ve bedenin bağışıklığının düştüğü gerilimli bir anında kendini gösterir.
EVDE UÇUK NASIL GEÇER?
Sarımsak:
En güçlü antibiyotik kümesinden olan sarımsak uçuk virüsünün yayılmasını mahzurlar ve yok edilmesini sağlar. Sarımsak ezilerek kaşınan bölgeye gün boyunca 4 – 5 kez sürülür.
Bal ve arı sütü:
Bal ve arı sütü cildi yatıştırmasıyla bilinir ve bu sayede uçuğun kaşıntısıyla ağrısını dindirir. Bal, arı sütü ile karıştırılarak 2-3 defa kaşınan bölgeye sürülür.
Vanilya yağı yahut özü:
Vanilyanın kaşıntı üzerine fevkalade bir yatıştırıcı tesiri bulunur. Kaşıntı ve karıncalanma hissi duyulduğu vakit vanilya yağı yahut özü sürülebilir.
Siyah çay:
Bilhassa göz iltihabına uygun gelmesiyle nam salan siyah, uçuktaki iltihabın giderilmesinde de faal rol oynar. Bir ölçü pamuk demlenmiş ve ılımış olan siyah çaya bandırılır. Daha sonra uçuk bölgesine tampon hareketleri ile günde 1-2 sefer uygulanır.
Elma sirkesi:
Antibakteriyel özelliğiyle sayesinde elma sirkesi, uçukta bulunan mikropları kırar ve yayılmasını pürüzler. Uçuğun kurumasında da faaldir. Günde 1 kez pamuk yardımıyla elma sirkesini uçuğun üzerine bekletin. Dikkatli olun sirke uçuk bulunan bölgeye temas ettiğinde yakacaktır.
Aloe Vera:
Cilt için pek çok yararı bulunan aloe vera sivilce ve uçuk için bakteri, virüs tedavilerinde de tercih edilebiliyor. Konutta yetiştirdiğiniz aloe vera bitkisinden kolaylıkla yararlanabilirsiniz. Gece yatmadan evvel bitkinizin yapraklarından bir kesim koparıp uçuklu bölgeye sürebilirsiniz.
