Seçime hangi parti kendi logosuyla katılacak?… İşte ittifaklarda son durum
İşte Ali Saydam’ın “HDP’ye ne verildi?” başlıklı yazısı;
HDP Eş Lideri Pervin Buldan dün açıkladı: “Aday çıkartmayacağız.” Çabucak peşinden bir sorgulama başladı tabii… “Bu ne manaya geliyor?”, “Millet İttifakı’nın adayı Kılıçdaroğlu’nu mu destekleyecekler?”, “Öyle mi olacak?”
İnanın bu kadar sorgulanacak ne var anlamış değiliz… HDP’nin CHP ile ismi konulmamış ittifakı ne yenidir; ne de gizli…
En somut hâli 2018 mahallî seçimlerinde vuku buldu… Akabinde karşılıklı açıklamalarla altı çizilmeye devam edildi… Ortalarındaki tek ‘tutarsızlık’; HDP’nin ısrarına karşın bu ittifakın resmen deklare edilmemesiydi. O kadar…
Biraz daha somut konuşalım… HDP-CHP ahengi, iki evrakın karşılaştırmasıyla ‘tertemiz’ anlaşılabilir. Birincisi, HDP eş liderleri tarafından Eylül 2021’de açıklanan 11 unsurluk ‘tutum belgesi’… İkincisi de bu yılın başında Millet İttifakı’nın açıkladığı ‘mutabakat metni’…
Bu iki metin üzerinde kısa bir inceleme yaparak HDP’nin 11 unsurunun Millet İttifakı’nın mutabakat metnine nasıl yedirildiğini tespit etmeye çalıştık:
1. HDP TAVIR EVRAKI: “Kuvvetler ayrılığının yerele gerçek genişletildiği, lokal idarelere yetki ve kaynak zamanının teminat altına alındığı, mahallî iştirak düzeneklerinin işlediği güçlü bir mahallî demokrasi olmadan güçlü demokrasiyi inşa etmek mümkün değildir.” (Eyaletler meselesi…)
MİLLET İTTİFAKI MUTABAKAT METNİ: “Bazı bakanlıkların taşra kuruluşlarını vazife alanlarına nazaran lokal idarelere devredeceğiz.”, “Merkezi idarenin lokal idareler üzerindeki çok vesayetine son vereceğiz.”
2. HDP TAVIR DOKÜMANI: “Tüm siyasi davaların ve mahkumiyetlerin sonuçlarıyla birlikte ortadan kaldırılmasını […] gereklilik olarak görüyoruz.”
MİLLET İTTİFAKI MUTABAKAT METNİ: Harikulâde Hal Kanun Kararında Kararnamelerinden kaynaklanan mağduriyetlere son vereceğiz.
3. HDP TAVIR DOKÜMANI: Kayyumlar rejimi anlayışına son verecek yasal düzenlemeler, bu rejimin yarattığı tahribatların giderilmesi ve kayyum mağdurlarının tüm haklarının iadesi için acildir.
MİLLET İTTİFAKI MUTABAKAT METNİ: “Yerel idarelerde seçme ve seçilme hakkını yok sayan kayyum uygulamalarına son vereceğiz.”
4. HDP TAVIR DOKÜMANI: “Başta anadili hakkı olmak üzere tüm üniversal kimlik haklarının tanınması için gerekli düzenlemelerin yapılması büyük değer taşımaktadır.”
MİLLET İTTİFAKI MUTABAKAT METNİ: “İlgili kanun ve yönetmeliklerde anadilinde kültürel ve sanatsal üretimin önünde mahzur oluşturan hususları muğlak sözlerden arındıracak ve istismara açık olmayacak biçimde düzenleyeceğiz.” (Bkz. Anayasa’nın birinci 4 maddesi)
5. HDP TAVIR DOKÜMANI: “Komşularımız başta olmak üzere başka ülkelerle savaş ve çatışmaya, askeri güç gösterisine dayalı, maceracı siyasetlerden uzaklaşmak…” (Türkiye’nin güneyinde terör devletinin kurulmasına müsaade vermek)
MİLLET İTTİFAKI MUTABAKAT METNİ: “Ortadoğu Bölgesindeki ülkelerin bağımsızlık, egemenlik ve toprak bütünlüklerine hürmet duyacak, iç işlerine karışmayacak, ortalarındaki sıkıntılarda ‘taraf tutan’ değil, ‘çözümleri kolaylaştıran’ olacağız.”
6. HDP TAVIR DOKÜMANI: “İstanbul Sözleşmesi’nin yine geçerli hâle getirilmesi ve uygulanması, toplumsal cinsiyet eşitliği önündeki siyasal, idari, ekonomik ve kültürel tüm pürüzlerin kaldırılması birinci acil adımlar ortasındadır.”
MİLLET İTTİFAKI MUTABAKAT METNİ: “Kadına yönelik şiddetle aktif biçimde çaba edecek, şiddetin önlenmesi ismine memleketler arası mukaveleler ve ulusal mevzuat kararlarını tesirli halde uygulayacağız.” (İstanbul Sözleşmesi’ni Saadet Partisi’ni ürkütmeden metne sokmanın yolu)
7. HDP TAVIR DOKÜMANI: “İstihdamın artırılması ve adil gelir dağılımı gayesi ile işsizlik ve yoksulluğu ortadan kaldıracak bir ‘Hakça Dağıtım Programı’ en büyük toplumsal gereksinimdir.”
MİLLET İTTİFAKI MUTABAKAT METNİ: “Ekonomik ve Toplumsal Konsey’i […] yoksulluk ve gelir dağılımında eşitsizlik üzere ekonomik ve toplumsal dalları çapraz kesen mevzularda farklı bölümlerin siyaset tekliflerinin değerlendirildiği, uzlaşma ve diyaloğun sağlandığı bir platform olarak fonksiyonel hâle getireceğiz.”
8. HDP TAVIR EVRAKI: “Kanun Kararında Kararnameler’le yaratılan hak gasplarının giderilmesi, kamuda işe alımda ve atamalarda her cins ayırımcılığa son verilmesi ve yalnızca liyakatın temel alınması gereklidir.”
MİLLET İTTİFAKI MUTABAKAT METNİ: “Olağanüstü Hal Kanun Kararında Kararnamelerinden kaynaklanan mağduriyetlere son vereceğiz.”
9. HDP TAVIR DOKÜMANI: “Rant uğruna ormanları, tarım alanlarını, akarsuları tahrip eden ve ekolojik dengeyi bozan tüm projelerin, başta Kanal İstanbul olmak üzere, durdurulması gereklidir.”
MİLLET İTTİFAKI MUTABAKAT METNİ: “Kanal İstanbul projesini misyona başladığımız gün iptal edecek, bugüne kadar yapılan iş ve süreçleri tüzel, ekonomik, ekolojik ve teknik olarak incelemeye alacağız.”
10. HDP TAVIR DOKÜMANI: “Gençlerin kendilerini serbestçe söz edebilmeleri ve özgürce yaşayabilmeleri için ekonomik, toplumsal ve siyasal alanlarda bütün pürüzlerin kaldırılması”
MİLLET İTTİFAKI MUTABAKAT METNİ: Bkz. “Gençlik” başlığı altındaki 41 unsur, s. 218-220.
11. HDP TAVIR DOKÜMANI: “Sivil, özgürlükçü, yeni bir anayasa, gerçek manada bir toplumsal mukavele Türkiye’de yeni bir başlangıcın ve demokratikleşmenin tacı olacaktır. Bu anayasa; farklı kültürlere, kimliklere, inançlara, anadillerine ve hayat üsluplarına hürmete dayalı eşit yurttaşlığı temel almalıdır.”
MİLLET İTTİFAKI MUTABAKAT METNİ: “İnsan onurunun dokunulmazlığını ve devletin insan onuruna hürmet gösterme ve onu müdafaa yükümlülüğünü anayasal teminat altına alacağız. […] Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem Mutabakat Metni doğrultusunda yapılması gereken anayasal ve yasal değişiklikleri acilen hayata geçireceğiz.”
Gördüğünüz üzere %100 mutabıklar… Her şey açık… Lakin, buna karşın şimdiye kadar HDP’nin “Aday çıkarmayacağız” demesi sağlanamamıştı…
Peki artık ne değişti de HDP’den bu açıklama geldi?… HDP’nin talebi aslında netti… Eş Lider Mithat Sancar üstteki mutabakata karşın Cumhurbaşkanlığı’na aday göstermemek, hasebiyle Kılıçdaroğlu’nun yolunu açmak için şartlarını 10 Ocak’ta Fatih Altaylı’nın TV programında sıralamıştı:
“Adayımızı çıkaracağız lakin direkt diyalog, kamunun önünde görüşme ve herkesin bilgisi dâhilinde bir mutabakat arayışına girerlerse ‘hayır’ demeyiz. Bunun sonucunda formüller bulmak mümkündür. Çeşitli formüller bulunabilir. Artık misyon ve sorumluluk 6’lı Masa’dadır…”
Demek ki genel unsurlar vs.’nin yanında bir de ‘formülde’ anlaştılar… Artık, yapılması gereken son görüşmede HDP’ye ne verildiğinin açıklanmasıdır… O formül neymiş, kamuoyunun bunu öğrenmeye hakkı var…
