Stockholm Memleketler arası Barış Araştırmaları Enstitüsünün SIPRI memleketler arası silah transferlerine ait raporuna nazaran Suudi Escort bayan Arabistan Katar ve Mısır 2018 2022 periyodunda en çok silah ithal eden ülkeler sıralamasında birinci 10’a girdi
Tablonun başka tarafında ihracat kısmında ise tepeye ABD oturdu Global silah ihracatının yüzde Bayan escort 40’ını ABD yüzde 16’sını Rusya yüzde 11’ini Fransa yüzde 5 2’sini Çin ve yüzde 4 2’sini Almanya gerçekleştirdi
Birleşik Arap Emirlikleri BAE ve Ürdün de en çok silah ihraç eden Escort 25 ülke ortasında yer aldı
EN ÇOK SİLAH İTHAL EDEN ARAP ÜLKELERİ
Orta Doğu’da en çok silah mutabakatını Körfez ülkelerinin yapması dikkati çekiyor
Bölgeye 260 savaş uçağı ihracatı yapılırken bunlardan 180’i Körfez ülkeleri tarafından talep edildi
AA muhabiri SIPRI’nin raporundan Arap ülkelerinin 2013 2017 ile 2018 2022 devirlerinde global silah ithalatındaki hisselerini derledi
SUUDİ ARABİSTAN HİNDİSTAN’DAN SONRA 2’NCİ SIRADA
Suudi Arabistan 2018 2022 periyodunda global silah ithalatının yüzde 11’ini gerçekleştiren Hindistan’dan sonra yüzde 9 6 ile dünyada en çok silah ithal eden ikinci ülke oldu
Öte yandan Riyad idaresinin silah ithalatında global ithalatın yüzde 10’unu oluşturduğu 2013 2017 devrine kıyasla düşüş gözlendi
Suudi Arabistan’a silah ihraç eden ülkelerin başında ABD geliyor Suudi Arabistan’ın satın aldığı silahların yüzde 78’sini ABD tedarik ediyor
ABD’yi yüzde 6 4 ile Fransa ve yüzde 4 9 ile İspanya takip ediyor
KATAR 3’ÜNCÜ SIRADA
Katar’ın silah ithalatı evvelki periyoda nazaran önemli artış gösterdi
2013 2017 periyodunda en çok silah ithal eden 17 ülke pozisyonunda bulunan Katar 2018 2022’de yüzde 300’den fazla artışla 3 sıraya yükseldi
Küresel silah ithalatında Katar’ın hissesi 2013 2017 devrinde yüzde 1 5’ten 2018 2022 devrinde yüzde 6 4’e çıktı
Katar’a silah satan ülkelerin başında yüzde 42 ile ABD gelirken onu yüzde 29 ile Fransa ve yüzde 14 ile İtalya takip ediyor
Katar’ın silah tedarikindeki yükselişin Körfez krizi ile örtüşmesi dikkati çekti
Suudi Arabistan BAE Bahreyn ve Mısır 5 Haziran 2017’de terör kümelerini desteklediği argümanıyla Katar ile tüm diplomatik ilgilerini kesmiş ve bu ülkeye ekonomik ambargo uygulamaya başlamıştı
Körfez krizi 5 Ocak 2021’de Suudi Arabistan’ın El Ula kentinde gerçekleştirilen 41 Körfez İşbirliği Kurulu Tepesi’nde imzalanan Ula Bildirisi ile tahlile kavuşmuştu
MISIR 6’NCI SIRADA
Küresel silah ithalatındaki hissesi 2018 2022 yıllarında hafif bir gerilemeyle yüzde 4 5 olarak kayda geçen Mısır dünyada en çok silah ithal eden ülkeler ortasında 3’üncü sıradan 6’ncı sıraya geriledi
Mısır Washington’dan yıllık yaklaşık 1 3 milyar dolar askeri yardım almasına karşın ABD Mısır’a en çok silah ihraç eden 3 ülke ortasında yer almıyor
Mısır’a silah tedarik eden ülkelerin başında yüzde 34 ile Rusya gelirken onu yaklaşık yüzde 19’ar hisseyle İtalya ve Fransa takip ediyor
BAE
Silah ithalatını düşüren BAE 2013 2017 periyodunda dünyanın en çok silah ithal eden 5 ülkesi pozisyonundayken 2018 2022’de 11 sırada yer aldı
BAE’nin 2013 2017’de global pazarda yüzde 4 1 olan silah ithalat hissesi yaklaşık yüzde 40’lık düşüşle yüzde 2 7’ye geriledi
Ülkenin kimi silahları kendisinin üretmesinin hatta ihraç etmesinin son periyotta silah ithalatındaki düşüşün sebeplerinden biri olduğu düşünülüyor
BAE SİLAH İHRAÇ EDEN ÜLKELERDEN
Küresel silah ihracatının yüzde 0 4’ünü oluşturan BAE en çok silah ihraç eden ülkeler ortasında 18 sırada yer alıyor
Mısır Ürdün ve Cezayir BAE’nin silah tedarik ettiği ülkelerin başında geliyor
BAE’nin silah ithalatında ise yüzde 66’lık oranla ABD listenin başında yer alırken onu yüzde 7 4 ile Türkiye ve yüzde 5 4 ile Rusya takip ediyor
Silah tedarikinin birçoklarını Batı’dan yapan BAE’nin son yıllarda Türkiye Rusya ve Çin pazarına yöneldiği biliniyor
KUVEYT SİLAH İTHALATINDA SIÇRAYIŞA GEÇTİ
Kuveyt’in 2013 2017 yıllarında global silah ithalatındaki hissesi 0 9 iken 2018 2022 yıllarında yüzde 2 4’e yükseldi Ülke global seviyede en çok silah ithalatı yapan 11 ülkeyi geride bırakarak listede 23’üncü sıradan 12’nci sıraya yükseldi
Kuveyt’in silah ithalatında ABD yüzde 78’le başat rol oynarken onu yüzde 10’la İtalya yüzde 9’la Fransa takip ediyor
CEZAYİR’İN SİLAH ALIMLARINDA BÜYÜK DÜŞÜŞ
Cezayir’in silah alımları ise kelam konusu yıllarda yüzde 58 üzere büyük bir düşüşe şahit oldu
İki periyot ortasında Cezayir’in global silah ithalatındaki hissesi yüzde 4 1’den yüzde 1 8’e geriledi Cezayir böylelikle en çok silah ithal eden ülkeler sıralamasında 12’den 18’inci basamağa düştü
Bununla birlikte Cezayir çalışmada Orta Doğu ülkeleri ortasında sınıflandırılan Mısır sayılmazsa Afrika ülkeleri ortasında en çok silah ithal eden ülke olarak birinci sırada yer alıyor
Cezayir’in silah alımlarındaki düşüşün ABD’nin Cezayir’e Rusya’dan silah ithalatını durdurması istikametinde baskı yapmasından kaynaklanmış olabileceği düşünülüyor Bu ortada Cezayir’in savunma bütçesi yükselerek yıllık 10 milyar dolara ulaşırken 2023 bütçesi nerdeyse ikiye katlandı
Cezayir’in zırhlı araçlar çeşitli mekanik araçlar ve hafif silahlar başta olmak üzere Almanya ve BAE ile ortaklaşa mahallî üretime kayması da askeri ithalatlarını azaltarak askeri ekipman ihracatına hazırlanmasına imkan tanıdı
Cezayir’in bilhassa savaş uçakları ve askeri helikopterlerden yaptığı silah ithalatının yüzde 73’ünü Rusya yüzde 10’unu ise Almanya karşılıyor Çin’in ülkeye askeri ihracatı artarken Fransa’nın iki ülke ortasındaki istikrarsız ilgilere karşın yüzde 5 2 ile üçüncü sırada yer alması dikkati çekiyor
FAS
Fas’ın birebir devirlerde silah ithalatındaki global hissesi yüzde 1 1’den yüzde 0 8’e indi ve listede 21’inci sıradan 29’uncu sıraya geriledi
Afrika kıtasında Cezayir’den sonra ikinci en büyük silah ithalatçısı pozisyonunda olan Fas’ın ithalatının azalması Afrika’nın silah ithalat pazarındaki hissesini da düşürdü
Fas’ın satın aldığı silahların yüzde 76’sını yani dörtte üçünden fazlasını ABD tedarik ediyor Fransa ise yüzde 15’le ikinci sırada yer alıyor
Öte yandan Fas’ın silah mutabakatlarından yüzde 6 8 hisse alan Çin’in temsil ettiği Doğu Bloku’na yaklaşması da dikkati çekiyor
ÜRDÜN EN ÇOK SİLAH İHRAÇ EDEN 2’NCİ ARAP ÜLKESİ
Ürdün Krallığı en çok silah ithal eden ülkeler ortasında 39’uncu sırada iken en çok silah ihraç eden 25 ülke sıralamasında 2’nci Arap ülkesi olarak yer alıyor
Ürdün’ün silah ihracatındaki global hissesi yüzde 0 2 olarak gerçekleşti Ürdün silah ihracatını yüzde 61’le ABD’ye yüzde 26’yla Mısır’a yüzde 7 ile Ermenistan’a yapıyor
Ülkenin global silah ithalatındaki hissesi ise yüzde 0 8’den yüzde 0 5’e düştü Ürdün’e silah tedarik eden ülkelerin başında yüzde 40 ile ABD gelirken onu yüzde 20 ile BAE yüzde 17 ile Rusya izliyor
BAHREYN EN ÇOK SİLAH İTHAL EDEN 40’INCI ÜLKE
Bahreyn ise Stockholm Milletlerarası Barış Araştırmaları Enstitüsünün raporladığı en çok silah ithal eden 40 ülke ortasında sonuncu sırada
Ancak mevcut devirler ortasında yüzde 380’le oransal olarak silah ithalatı en çok artan Arap ülkesi konumunda Ülkenin 2013 2017 yıllarında yüzde 0 1 olan ithalat hissesi 2018 2022 yıllarında 0 5’e yükseldi
Raporun genelindeyse Bahreyn’in önünde silah ithalatında en çok büyüyen yüzde 8631 ile Ukrayna yüzde 2700 ile NATO yüzde 743 ile Sırbistan bulunuyor
Bahreyn’in satın aldığı silahların yüzde 83’ünü ABD tedarik ediyor İngiltere yüzde 7 ile ikinci İtalya yüzde 4 1’le üçüncü sırada yer alıyor
