Türkiye’nin kestane üretiminde kıymetli merkezlerinden Erfelek’te yetişen kuzu kestanesi hasadı başladı. Üretime çok önemli ziyan verdiği bilinen ‘gal arısı’nın görülmesiyle bu yılki rekolte düşük geçiyor. Kestane gal arısı, ilkbahar aylarında kestanenin oluşumu sırasında çiçek kısmına yumurta bırakarak oluşumunu engellediği, kalitesini ve randımanını önemli oranda düşürdüğüyle biliniyor.
Erfelek Ziraat Odası Lideri Ali Koca, rekoltenin kestirimlere nazaran bu sene önemli düşüş yaşayacağını kaydetti. Koca, “Birkaç yıldır gal arısı ile ilgili başımız kaygıda, üreticimiz mağdur oluyor zira randıman düşüklüğüne ağaçların kurumasına sebep oluyor. Çiftçilerimizin gelirini etkiliyor. Örneğin geçen sene 500 ton olan üretimimiz bu sene 350 tona düştü ilçemizde. Önümüzdeki sene daha da çok düşeceğinden kaygılıyız. Kuruyan kestane ağacı sayısının da artacağını iddia ediyoruz” diye konuştu.
Gal arısının ziyanlarını anlatan Koca, “Bu arı ağaçlardaki tomurcuk oluşumunu engelliyor. Çiçek bölgesine yumurta atıyor ve o yumurta yumru haline geliyor, kestane çiçek açamıyor. Bundan ötürü da randıman düşüyor. Kimi kestane ağaçları gal arısına hassas oluyor, ilerleyen devirde ağaçları kurumaya kadar gidiyor, bir daha ağaç kendine gelemiyor. Bilhassa genç ağaçlarda tesirli oluyor ve gelecek kuşaklar için de yeni ağaçların üremesi engellenmiş oluyor” tabirlerini kullandı.
Türkiye’de birinci 2014’te görüldü
Türkiye’de gal arısının birinci görülme etaplarını anlatan Koca, “2014 yılında İtalya’dan Yalova’ya gelmişti, vakit içinde bütün Türkiye’ye dağıldı. Karadeniz bölgesinde bilhassa Sinop’ta çok ağır olarak görülmeye başladı ve her geçen yıl da tesirini arttırıyor. 2020 yılında birinci Türkeli ilçemizde görülmeye başladı, oradan Ayancık’ta görüldü. Şu anda da Erfelek ilçemizde yaygınlaşıyor” şeklinde konuştu.
“Kestanenin geleceği tehlike altında”
“Gal arısının yok olması için üretilen terminatör böcek var, bu böcek alanlara salındığında gal arısının kestane ağaçlarına verdiği ziyan azalıyor. Bunun yapılması yada daha bilimsel gelişme varsa ağaçlarda uygulanmasını istiyoruz. Bunları yapabilirse orman teşkilatımız ve tarım müdürlüklerimiz çok uygun olacak zira kestanenin geleceği tehlike altında. Kestane bizim yöredeki yaşayan vatandaşlarımızın gelirini direkt etkiliyor. Çok kıymetli gelir kaynağımızı kaybedeceğiz, birebir vakitte Türkiye’nin sevdiği bir lezzeti heba etmiş olacağız” dedi.
Kestane balı üretimini de etkiliyor
Kestane üretiminin yanı sıra kestane balının üretiminin de etkilendiğine değinen Koca, “İlçemizde kestane ağaçlarının ağır olması sebebiyle ağır halde kestane balı üretimimiz de var. Arılar kestaneden bal toplayamıyor ve verimimiz gün geçtikçe düşüyor. Bundan sonra da düşeceği tasası içindeyiz. Yetkililerden bir an evvel bu gal arısıyla ilgili kesin tahlil ve daha çok ilgi alaka bekliyoruz” diye konuştu.
Kestane üreticisi Durmuş Özdemir, “Hasat vaktimiz geldi lakin kestanede maalesef gal arısı hastalığımız başladı. Bunu yetkili kurumlara elimizden geldiğince müracaat edip tedavisinin yapılmasını istedik lakin pek bir teşebbüs yok şu ana kadar. İlkbaharın sürgün periyodunda sürgünlerin altına yumurta atıyor ve oluşumunu engelliyor. Tedavisi yapılmazsa 6-7 sene sonra kestaneyi kökünden götürecek” dedi.
