Enflasyonist tasalarla merkez bankalarının agresif atılımları, halihazırda savaş ve salgın nedeniyle kırılganlıkların sürdüğü ekonomilere yönelik resesyon telaşlarını artırıyor. Son devirde artan ikazlar ekonomilerde “yumuşak iniş” umutlarını rafa kaldırırken, bu durum risk iştahının düşük seyretmesine neden oluyor.
Dün başlayan Memleketler arası Para Fonu (IMF)-Dünya Bankası yıllık toplantısı kapsamında açıklamalarda bulunan yetkililer de “resesyon riski” konusunda ihtarlarına devam etti.
Dünya Bankası Lideri David Malpass, “Gelecek yıl dünya için bir resesyon riski ve gerçek bir tehlikesi var.” sözünü kullanırken, IMF Lideri Kristalina Georgieva da Avro Bölgesi, Çin ve ABD olmak üzere dünyanın üç kilit iktisadında de yavaşlama gördüklerini, dünya ekonomisindeki yavaşlamanın 2026’ya kadar yaklaşık 4 trilyon dolarlık kayba neden olmasını beklediklerini bildirdi.
JPMorgan Chase Üst Yöneticisi Jamie Dimon da CNBC’ye verdiği bir röportajda, ABD iktisadının 6 ila 9 ay içinde resesyona gireceği konusunda uyardı.
Resesyon ikazlarına rağmen Fed yetkililerinin “şahin” açıklamaları da devam etti. Fed Lider Yardımcısı Lael Brainard, enflasyon düşene kadar para siyasetinin bir mühlet daha kısıtlayıcı olacağını, erken gevşemenin bir risk olduğunu söyledi. Chicago Fed Lideri Charles Evans da birinci önceliklerinin enflasyonla çaba olduğunu vurgulayarak, gelecek yılın başlarında siyaset faizinin yüzde 4,5’in biraz üzerine çıkması gerektiğini lisana getirdi.
Bu gelişmelerin yanı sıra ABD’nin Çin’e çip ihracatına getirdiği yeni kısıtlamaların teknoloji paylarını baskılamasıyla New York borsasında dün satıcılı bir seyir izlendi. Dow Jones endeksi yüzde 0,32 ve S&P 500 endeksi yüzde 0,75 gerilerken, Nasdaq endeksi de Temmuz 2020’den bu yana en düşük seviyeyi gördü ve günü yüzde 1,04 bedel kaybıyla tamamladı. Dolar endeksi, art geriye 5’inci süreç gününde de yükselerek 113,5’i test etti. ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi de yaklaşık 2 haftanın akabinde birinci defa yüzde 4’ün üzerine çıktı.
Avrupa tarafında Rusya-Ukrayna ortasında artan tansiyon jeopolitik riskleri gündemin odağına taşırken, güç krizi paralelinde yüksek enflasyon ve faiz ortamına ait kaygılar de giderek artıyor.
Dün memleketler arası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, İngiltere Merkez Bankası’nın (BoE) faiz oranlarını beklenenden daha süratli artırması ve finansal piyasalardaki istikrarsızlık nedeniyle İngiltere’nin daha derin bir resesyona girebileceği ikazında bulundu. Almanya’daki Halle Ekonomik Araştırma Enstitüsü (IWH) da ülkede iflas eden şirket sayısının son vakitlerde yüksek güç fiyatları, çalışan fiyatı ve kredi faiz artışları nedeniyle eylülde geçen yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 34 arttığını bildirdi.
Avrupa Birliği (AB) Kurulu Lideri Ursula von der Leyen, AB bütçesinin savaş ve enflasyon üzere meselelerle uğraşta kâfi olmadığını, yine planlanması gerektiğini belirtirken, bu gelişmeler sonrası İngiltere’de FTSE 100 endeksi ve Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,45 bedel kaybetti, Almanya’da DAX 40 endeksi ise yatay seyretti. Avro/dolar paritesi, güçlenen dolar talebi ile aşağı istikametli hareketine devam etti ve 0,9672 ile yaklaşık iki haftanın en düşük düzeyini gördü.
Asya tarafında, Çin’de ülkeyi yöneten Komünist Parti’nin pazar günü başlayan 20. Ulusal Kongresi kapsamında Devlet Lideri Şi Cinping’in yeni tip koronavirüs salgınına yönelik “sıfır vaka” siyasetinde bir değişikliğe dair hiçbir sinyal vermedi. Ülkede olay sayılarında bir artış yaşanması ise talebe yönelik telaşları artırdı.
Japonya’da ise bugün açıklanan dış ticaret bilgileri beklentilerin üzerinde açığa işaret ederken, hükümet yetkilileri yendeki çok zayıflamaya rağmen ülke merkez bankasının çok gevşek para siyasetine dayanak vermeye devam etti.
Bu gelişmelerle kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 2,7, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 2,1, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 1,8 ve Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,1 bedel kaybetti.
Yurt içinde, müspet seyrine devam eden BIST 100 endeksi, dün günü yüzde 0,40 kıymet karıyla 3.582,03 puandan tamamladı. Dolar/TL ise dün 18,5795 ile evvelki kapanış düzeyinin çabucak altından günü tamamlamasının akabinde, bugün bankalararası piyasanın açılışında yatay seyrine devam ederek 18,5810’dan süreç görüyor.
Analistler, ekonomik aktiviteye ait tasalar, para siyasetlerine yönelik belirsizlikler ve artan jeopolitik risklerin dünya borsalarını baskılamaya devam ettiğini söyledi.
Bugün İngiltere Merkez Bankası Lideri Andrew Bailey’nin açıklamaları ve devam eden Milletlerarası Para Fonu (IMF)-Dünya Bankası yıllık toplantısından gelecek haber akışının izleneceğini aktaran analistler, IMF’nin global iktisada ait büyüme varsayımlarını yayımlayacağı Dünya Ekonomik Görünüm Raporu’nun da gündemin odağında bulunduğunu bildirdi.
Analistler, bilgi gündeminde ise yurt içinde ödemeler istikrarı, yurt dışında ise İngiltere’de işsizlik oranının öne çıktığını söz ederek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 3.450 puanın dayanak, 3.620 düzeyinin direnç pozisyonunda bulunduğunu kaydetti.
AA Finans’ın anketine katılan ekonomistler, cari süreçler hesabının ağustosta 3 milyar 67 milyon dolar, 2022 sonunda ise 54,5 milyar dolar açık vermesini bekliyor.
Piyasalarda bugün takip edilecek bilgiler şöyle:
09.00 İngiltere, ağustos ayı işsizlik oranı
10.00 Türkiye, ağustos ayı cari süreçler dengesi
16.00 IMF, Dünya Ekonomik Görünüm Raporu
18.00 IMF-Dünya Bankası toplantısı
21.35 İngiltere, BoE Lideri Andrew Bailey’nin konuşması
