Kentte çaydan sonra alternatif eser olarak yetiştirilen satsuma cinsi coğrafik işaret tescilli Rize mandalinası için RTEÜ Ziraat Fakültesi 2020 yılında çalışma başlattı. Yürütülen çalışmalar sonucu mandalinanın 9 tipi için Bahçe Bitkileri Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Keziban Yazıcı öncülüğünde Ankara Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Genel Müdürlüğü’ne tescil müracaatında bulundu. Müracaat kabul edilirken, 53 farklı klon içerisinden elde edilen 13 fidandan hasat edilen 9 mandalina çeşidi tescillenip, Türkiye meyve cinsleri listesine girdi. Mandalina çeşitlerine verilen
“RTEÜ Yıldızı, Rizem, Pazarın Yıldızı, Senem, İyiderem, Derepazarım, Kuzey Yıldızı, Erten, Derin” isimleriyle listede yerini aldı.
‘RİZE MANDALİNASI KAYITLARDA YERİNİ ALACAK’
Başvurusu sürecini pahalandıran Doç. Dr. Yazıcı, “2013 yılında çalışmalara başladık. En güzel klonları bularak 3 yıl mühlet ile 53 klonu gözlemledik. Bunlardan en âlâ 13 tanesi seçerek aşılama ile fidan elde ettik. Bu fidanların gelişmesi ile meyve özellikleri tarafından tekrar ürettik. Elde ettiğimiz çalışmalar sonucunda da 9 tane mandalinamızı tescil ettirmiş olduk. Bu 10 yıllık süreçte çalışmaya başlarken bu günleri hayal etmiştik. Bunlar takım işidir grubuma çok teşekkür ediyorum. Bu çalışmayı sonuçlandırarak 9 çeşit mandalinayı üniversitemiz ismine meyve çeşit lisesine kazandırmış olduk. ‘Rize mandalinası’nın daha evvel rastgele bir kaydı yoktu. Artık mart ayı prestiji ile 9 farklı ismi ile Rize mandalinası tanınacak. Rize mandalinası tarım tarihi sürdüğü sürece kayıtlarda yerini alacak” tabirlerini kullandı.
‘KARADENİZ ARAŞTIRMA AYAĞI TAMAMLANDI
Türkiye’nin en fazla gen barındıran mandalinasının Rize’de yetiştiğini söyleyen Doç. Dr. Yazıcı, “Rize’nin iklimi mandalina için çok uygun bir iklime sahip, burada yetişen mandalina tat, koku ve aroma bakımından öbür vilayetlerde yetişen satsuma mandalinalardan çok farklı. Bu tescil ettirdiğimiz çeşitlerin 3 tanesi erken, 3 tanesi orta, 3 tanesi geççi dediğimiz geç olgunlaşan çeşittir. Bu özellikler nedeniyle Türkiye’de turunçgiller dönemi Akdeniz ve Ege Bölgeleri’nde yetiştirilmesiyle uzatacaktır. Bu ülkemizin turunçgil dönemi için çok değerlidir. Rize mandalinası Türkiye’de en fazla gen barındıran mandalinadır. Bizim yaptığımız bu çalışma ile mandalinanın Karadeniz ayağı araştırmasını da tamamlamış olduk” diye konuştu.
